Inleiding
Dit stuk is geschreven naar aanleiding van het nieuws eind 2016 over de goedkeuring door de Belastingdienst (via een vaststellingsovereenkomst) van het zogenoemde Uniforce concept. Uniforce is een bedrijf dat een concept exploiteert, dat in de wandelgangen een declarabele uren BV wordt genoemd. In dit stuk wordt uitgelegd wat een declarabele uren BV is, wat de goedkeuring inhoudt, waar die waarschijnlijk op is gebaseerd en of we als BV Nederland blij moeten zijn met deze goedkeuring.
Wat is een declarabele uren BV?
Ik ga er van uit dat een BV als rechtsvorm bekend is. Ter toelichting leg ik even uit waarom deze vaak wordt opgericht. Met name voor eenmanszaken is de BV een rechtsvorm waarbij de ratio voor vorming vooral ligt in het beschermen van het privé vermogen van de ondernemer. Hiernaast kan er om fiscale redenen een BV opgericht worden. Boven een bepaalde inkomensgrens kan een BV aantrekkelijker zijn dan een eenmanszaak. Men verliest wel de fiscale voordelen die verbonden zijn aan een eenmanszaak. Vooral dit verlies aan faciliteiten weerhoudt mensen ervan om een BV op te richten. De kosten voor oprichting zijn tegenwoordig relatief zo laag, dat dit geen belemmering meer vormt.
Een declarabele uren BV is in rechtsvorm niet anders dan een gewone BV. Het verschil zit hem in de constructie binnen de BV. De declarabele uren BV gaat er van uit, dat een andere partij dan degene die de BV opricht of laat oprichten, de rol van directeur grootaandeelhouder op zich neemt. Dat wil zeggen dat degene die de BV opricht wel directeur wordt, maar formeel in dienst treedt van de BV en in dit geval omdat er een ander aangesteld is als directeur grootaandeelhouder, formeel niet in dienst van zijn eigen BV en zichzelf is, maar in dienst van de BV en de aangestelde directeur grootaandeelhouder.
Voordeel declarabele uren BV
Het voordeel van deze constructie is, dat de naast de fictie die al in het belastingrecht bestaat, dat een directeur grootaandeelhouder in dienst van zijn BV is, ook de fictie ontstaat, dat de directeur niet dezelfde is als de directeur grootaandeelhouder en onder gezag van de directeur grootaandeelhouder werkt. Formeel wordt dan aangenomen dat de zeggenschap over het functioneren, uithuren et cetera van de directeur bij de directeur grootaandeelhouder ligt. Dat levert dan in de opinie van de Belastingdienst ook op, dat de directeur als werknemer voor de werknemersverzekeringen aangemerkt kan worden. Arbeidsrechtelijk is er natuurlijk gaan probleem, omdat beide relevante partijen (de BV en de directeur) menen, dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Hierdoor ontstaat de bijzondere situatie dat door het enkele feit van oprichting van een declarabele uren BV, de directeur zelf kan realiseren, dat hij zowel fiscaal als sociaal verzekeringsrechtelijk als werknemer aangemerkt wordt. Dat klinkt al mooi, maar nu komt de bonus. Wordt bij een normale BV er nog wel eens door de constructie van de BV heen gekeken omdat een opdrachtgever van een BV met slechts één persoon zaken doet ondanks de aanwezigheid van een BV. De BV en die ene natuurlijke persoon kunnen dan vereenzelvigd worden met elkaar en dan kan aangenomen worden dat er toch een arbeidsrelatie ontstaat rechtstreeks tussen opdrachtgeven en de natuurlijk persoon.
Nu heeft de Belastingdienst al jaren bij de declarabele uren BV gedaan of er niet door de BV heen gekeken hoefde te worden. Dit is onlangs nog eens bekrachtigd via een vaststellingsovereenkomst. Deze vaststellingsovereenkomst is bijzonder genoeg niet gesloten met iemand die zo’n declarabele uren BV zelf heeft opgericht, maar met degene die deze oprichting van Bv’s en de verzorging van de rol van extern directeur grootaandeelhouder, commercieel exploiteert.
Hoera een oplossing voor eenmanszaken en de DBA ellende
Door de goedkeuring van deze constructie, onderschreven door een vaststellingsovereenkomst heeft de Belastingdienst in feite aangegeven, dat zij niet door de constructie van een declarabele uren BV gaat heen kijken. Dat is natuurlijk goed nieuws voor degenen die al gebruik maken van een declarabele uren BV in de vorm zoals door de Belastingdienst nu goedgekeurd. Ook goed nieuws voor degene die deze Bv’s commercieel exploiteren. Erg goed nieuws voor opdrachtgevers die niet goed weten om te gaan met beoordeling van de arbeidsrelaties die zij aangaan met eenmanszaken. Nu kunnen zij met een gerust hart met deze declarabele uren BV eenmanszaken in zee gaan ook onder de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). Voor alle eenmans bedrijven die nog geen oplossing hadden via een modelovereenkomst of andere opties, is er nu ook een oplossing: de declarabele uren BV.
Kortom goed nieuws voor BV Nederland. We kunnen weer slapen, de declarabele uren BV is de nieuwe VAR WUO.
Wat kanttekeningen bij het juichverhaal
Waarom moest er eigenlijk een goedkeuring komen op de declarabele uren BV? Als het duidelijk iets anders is dan een gewone BV constructie en het doorkijken niet aan de orde is, waarom deze goedkeuring? Het zou dan toch wel vanzelfsprekend zijn dat dit formeel allemaal prima geregeld is? Je zou kunnen argumenteren, dat het is om koud watervrees weg te halen bij opdrachtgevers en kandidaat afnemers van declarabele uren BV. Dit zou je een maatschappelijk belang kunnen noemen. Een commercieel belang staat buiten kijf, maar dat kan natuurlijk niet leidend zijn.
Je zou je ook kunnen afvragen of het wel zo voor de hand ligt dat er sprake zou zijn van het niet door de declarabele uren BV heen kijken. Voor een opdrachtgever is er geen enkel verschil te zien tussen een declarabele uren BV en een ‘normale’ BV. Sterker formeel en bezien vanuit het recht is er ook geen verschil. De eerder genoemde partijen zijn er dan ook bij gebaat dat er een goedkeuringsstempel kwam van de Belastingdienst, anders zou toch alsnog de valbijl van het door een BV heen kunnen kijken boven de markt hangen.
Is er feitelijk een verschil tussen een declarabel e uren BV en een normale BV? Kijken we naar de rol en positie van de directeur van de declarabele uren BV. Dan denk ik dat deze geen verschil zal ervaren. Hij huurt zelf iemand in als directeur grootaandeelhouder, die hij betaald en die hij op elk moment ook kan wegsturen (contract beëindigen). Formeel een baas boven hem, maar praktisch geen echte invulling. Wel merkt hij dat hij extra kosten maakt voor de oprichting van de declarabele uren BV, zoals:
• kosten voor de oprichting die omdat het via een bepaalde partij lopen in het algemeen hoger liggen dan oprichting van een normale BV;
• kosten voor inhuur van de rol van directeur grootaandeelhouder;
• afdracht van premies werknemersverzekeringen.
Ook de opdrachtgever zal niet echt een verschil opmerken. Of hij nu zaken doet met de persoon die een BV heeft of een declarabele uren BV, dat zal niets uitmaken. Praktisch zal hij nog gewoon zaken doen met de natuurlijk persoon, ongeacht de vorm van diens rechtspersoon. Ook in het rechtsverkeer is er geen verschil tussen de ene rechtsvorm en de andere.
Goedkeuring door de Belastingdienst
De afwegingen van de Belastingdienst zijn niet bekend bij mij voor de afgifte van goedkeuring, maar er is wel wat bekend over een aanvullende voorwaarde van de Belastingdienst aan de beheerder van het concept. Was het eerder zo dat de beheerder van het concept tevens aanbood om de administratie van de BV voor zijn rekening te nemen, daarvan heeft de BD gezegd, dat dit niet als koppelverkoop mocht gebeuren. Sterker de beheerder van het concept, mag geen administratie voor de BV meer zelf doen (natuurlijk wel door een andere rechtspersoon, waar hij niets mee heeft te maken?). Met andere woorden de Belastingdienst heeft koppelverkoop verboden als voorwaarde voor goedkeuring. Waarom? Dat is gissen.
Een reden zou kunnen zijn, dat de Belastingdienst als arbeidsmarkt reguleerder, de directeur (nu immers een werknemer, dus per definitie de zwakkere partij) wilde beschermen tegen een al te inhalige directeur grootaandeelhouder. Een andere reden zou kunnen zijn, dat de Belastingdienst de administratie (facturering, debiteurenbeheer en risico?) een taak vindt voor de directeur, omdat hij anders wel als erg onzelfstandig komt te staan tegenover de directeur grootaandeelhouder. Met andere woorden, dan is er nauwelijks meer sprake van een ondernemer die een BV opricht om als zelfstandig ondernemer zich in het economisch verkeer te begeven.
Zou de Belastingdienst van het eerste uitgaan, dan is het de vraag of de Belastingdienst wel de juiste instantie is voor bescherming van werknemers. Door de directeur grootaandeelhouder te verbieden de administratie mede te verkopen bij het concept, wordt in feite de positie van die directeur grootaandeelhouder verzwakt als feitelijk bestuurder en formeel werkgever. Zou de Belastingdienst uitgegaan zijn van de tweede redenering, dan is dat een miskenning van juist de principiële positie van de directeur als zuivere werknemer, die dus geen belang heeft bij het uitvoeren of zeggenschap hebben over aspecten zoals hier genoemd en waardoor hij als zelfstandig ondernemer aangemerkt kan worden(hij is immers werknemer en in feite niet meer de ondernemer, dat is de directeur grootaandeelhouder).
Het uit handen geven van de administratie is zowel vanuit de ene benadering als uit de andere logischer. Dat kost natuurlijk wel weer meer geld te betalen door de directeur, maar dan heb je natuurlijk de fictie wel beter onderbouwd.
Hoera!!??
De declarabele uren BV is bedoeld om problemen rond (langdurige) inhuur op te lossen. De Belastingdienst heeft nu aangegeven dat dit gehonoreerd wordt. Dus iedereen die het zich kan veroorloven kan nu voor deze constructie gaan. Dat is ook een lastig element van deze constructie. Zo wie zo is een BV alleen interessant voor de bovenkant van de arbeidsmarkt (qua omvang van verdiensten). De declarabele uren BV is nog weer wat duurder dan een gewone BV, door de eerder genoemde extra kosten. Voordeel is, dat de directeur als werknemer aangemerkt wordt en zowel fiscaal als voor de werknemersverzekeringen daarvoor wordt aangeslagen. Bescherming vanuit het arbeidsrecht zal niet aan de orde zijn, maar daar is bewust voor gekozen.
Concluderend kan dan gezegd worden dat opdrachtgevers blij kunnen worden van deze regeling, net zoals eenmansbedrijven die mogelijk in de gevarenzone zouden komen door de wet DBA en die deze constructie kunnen betalen. BV Nederland krijgt waarschijnlijk weer wat meer geld binnen. Kortom iedereen blij.
Toch meen ik dat de declarabele uren BV niet een echte oplossing is. Naast dat het voor de happy few is (een vorm van klasse justitie?) meen ik dat het geweld doet aan het rechtssysteem. Waarom extra bescherming van een vorm van BV, die door een commerciële partij wordt uitgebaat en die overduidelijk met een bepaald doel is opgezet? Omdat het een maas is in de wet? Nee, er is zelfs geen sprake van een maas in de wet. In mijn optiek is er sprake van een slecht geregisseerd proces van controle. Het lijkt op het bieden van een handreiking om uit het moeras van de DBA te komen, zonder een echt handvat hoe nu werkelijk om te gaan met het nieuwe speelveld na de Wet DBA.